Egzamin ustny – przebieg i zakres

Egzamin ustny jest najbardziej wymagającą częścią egzaminu na uprawnienia budowlane. Oprócz wiedzy z zakresu przepisów budowlanych, sprawdza się przede wszystkim praktyczne umiejętności kandydata związane z realizacją procesów budowlanych. Warunkiem przystąpienia do egzaminu ustnego jest zaliczenie egzaminu testowego. Statystycznie pozytywny wynik udaje się osiągnąć około 75% osób zdających. Warto wcześniej wiedzieć jaki jest jego przebieg oraz odpowiednio się przygotować.

Data i miejsce egzaminu ustnego

Egzaminy na uprawnienia odbywają się co najmniej dwa razy w roku. O miejscu i terminie egzaminu ustnego komisja egzaminacyjna informuje do kilku godzin po pozytywnym zakończeniu egzaminu testowego. Zwyczajowo egzaminy odbywają się w okręgowych siedzibach Izb Inżynierów Budownictwa, na drugi dzień lub do kilku (nastu) dni po egzaminie pisemnym. Często kolejność ustalana jest alfabetycznie, w obrębie danej specjalności wg nazwiska więc orientacyjne można określić czy po egzaminie pisemnym zostanie jeszcze kilka dni na naukę. Na „pierwszy ogień” zwykle przeznaczona jest specjalność konstrukcyjno-budowlana, a „instalatorzy” zamykają egzaminy. Egzaminowanie wszystkich zdających w danej okręgowej izbie może trwać nawet do dwóch tygodni.

Aplikacja Uprawnienia budowlane – Egzamin Ustny

Forma egzaminu ustnego

Egzamin przeprowadzany jest w formie ustnej. Kandydat odpowiada na pytania przygotowane przez komisję kwalifikacyjną w formie zestawu pytań. Zestawy pytań są losowane.

Zestawy przygotowywane są oddzielnie dla każdego rodzaju i specjalności uprawnień budowlanych, na podstawie obowiązującego wykazu przepisów regulujących proces budowlany. Odpowiedzi zdających oceniane są punktowo, w skali od 0 do 5 punktów za każdą odpowiedź.

W skład komisji egzaminacyjnej wchodzi 3-5 osób z wykształceniem kierunkowym oraz odpowiednimi uprawnieniami budowlanymi oraz ewentualnie jeden z członków z wykształceniem prawniczym. Każda komisja posiada przewodniczącego zespołu egzaminacyjnego oraz sekretarza wyznaczanych przez przewodniczącego okręgowej komisji kwalifikacyjnej. Sekretarz dokumentuje przebieg procesu egzaminacyjnego w protokole. Od 2019 roku coraz większa liczba komisji egzaminacyjnych nagrywa przebieg egzaminu ustnego za pomocą urządzeń rejestrujących dźwięk.

Liczba pytań, czas i zakres egzaminu, wymagana liczba poprawnych odpowiedzi

Zwyczajowo czas na przygotowanie się do odpowiedzi wynosi około 25 minut, a łączny czas egzaminu nie powinien przekraczać 60 minut. Egzamin odbywa się w turach po kilka lub kilkanaście osób. W zależności od kolejności oraz tempa odpowiedzi pozostałych uczestników, czasu na przygotowanie może być więcej. Po odpytaniu wszystkich kandydatów z danej tury komisja ogłasza wyniki.

Sprawdź zdawalność i statystyki egzaminu ustnego w latach poprzednich.

Zakres egzaminu

Należy wiedzieć, iż pytania na egzaminie ustnym dotyczą całego zakresu wiedzy technicznej związanego ze specjalnością uprawnień budowlanych o jakie się ubiegamy. Nie ma znaczenia, gdy zakres odbywanej praktyki zawodowej dotyczył jedynie wąskiego jej zakresu. Przykładowo:

• osobie, która całą praktykę projektowała konstrukcje stalowe mogą trafić się pytania z projektowania konstrukcji żelbetowych lub drewnianych
• kandydat zajmujący się w ramach praktyki projektami sieci gazowych może otrzymać pytania związane z sieciami wod-kan, co itp
• osoba odbywająca praktykę na budowie, która zajmowała się wyłącznie głębokim fundamentowaniem, może zostać zapytania o roboty wykończeniowe, montaż stolarki, itp.

Pytania mogą dotyczyć więc wszystkiego co dotyczy specjalności uprawnień budowlanych o jakie się ubiegamy.

Liczba pytań i odpowiedzi

Kandydat otrzymuje 5 do 10 pytań z zakresów zależnych od wybranej specjalności i rodzaju uprawnień:

uprawnienia bez ograniczeń – łącznie do projektowania i do kierowania robotami budowlanymi

uprawnienia bez ograniczeń – odrębnie do projektowania albo kierowania robotami budowlanymi

uprawnienia w ograniczonym zakresie łącznie do projektowania i kierowania robotami budowlanymi

uprawnienia w ograniczonym zakresie odrębnie do projektowania albo do kierowania robotami budowlanymi

uprawnienia w ograniczonym zakresie do kierowania robotami budowlanymi dla osób posiadających tytuł zawodowy mistrza

Rozszerzanie uprawnień a egzamin ustny

W przypadku gdy posiadamy już uprawnienia budowlane w jednej specjalności i ubiegamy się o kolejne w niektórych przypadkach spełniających tzw. warunek rozszerzenia zakres egzaminu ustnego może być mniejszy, niż w przypadku osób ubiegających się o pierwsze uprawnienia. W takim wypadku zestawy pytań egzaminacyjnych przygotowuje się indywidualnie, uwzględniając rodzaj i zakres posiadanych uprawnień budowlanych oraz termin ich uzyskania.

Jak się przygotować na egzamin ustny? Jakie materiały zgromadzić?

Przygotowania do egzaminu ustnego, różnią się od przygotowań do egzaminu testowego, gdzie wymagania jest wiedza pamięciowa. Kluczem do sukcesu na egzaminie ustnym jest umiejętność szybkiego wyszukiwania informacji w dostępnych źródłach oraz dobra organizacja i zarządzanie ograniczonym czasem. Nieocenioną wartością jest także jakość odbytej praktyki zawodowej, gdyż większość pytań dotyczy wiedzy praktycznej. Czym szerszy zakres praktyki zawodowej na budowie lub w biurze projektowym tym łatwiej poradzić sobie z pytaniami komisji egzaminacyjnych.

Akty prawne na egzamin WIOSNA 2024

Nauka na egzamin ustny

Przygotowując się do egzaminu ustnego na uprawnienia budowlane warto kilkukrotnie przeczytać teksty najważniejszych aktów prawnych: ustawy prawo budowlane, rozporządzeń warunków technicznych, rozporządzeń BHP. Bardzo ważnym aktem prawnym jest także Kodeks Postępowania Administracyjnego – praktycznie na każdym egzaminie pojawiają się z niego pytania. Nie chodzi jednak o naukę na pamięć, ale zapoznanie się z ogólnymi informacjami co dany akt prawny zawiera, z jakich części się składa i jakie zagadnienia reguluje.

Warto sporządzić sobie spisy treści posiadanych aktów prawnych. Lista rozdziałów wraz z tytułami oraz numerami paragrafów może w znaczący sposób skrócić czas potrzebny na odnalezienie właściwej informacji.

Nadrobienie zaległości z praktyki zawodowej, poprzez naukę z materiałów drukowanych wydaje się natomiast zadaniem karkołomnym. Jeżeli mamy jednak braki w konkretnych zakresach wiedzy technicznej związanej ze zdawaną specjalnością uprawnień budowlanych lub nasza praktyka dotyczyła jedynie wąskiego zakresu robót, warto uzupełnić wiedzę techniczną. W przypadku specjalności typowo budowlanych nieoceniony wydaje się kultowy już Poradnik majstra budowlanego, w którym opisano wiele technologii robót budowlanych. Dla pozostałych specjalności warto posługiwać się publikacjami branżowymi, które w ogólny sposób opisują technologię wykonywania prac. Nie ma sensu uczyć się szczegółów oraz detali, natomiast warto mieć przynajmniej punkt zaczepienia do dyskusji z komisją egzaminacyjną.

Ważnym aspektem przygotowań jest także przerabianie i analiza pytań egzaminacyjnych, które pojawiły się na egzaminach w poprzednich latach. Z historii wynika, iż pytania bardzo często się powtarzają. Szczególnie dotyczy to tych samych okręgowych izb inżynierów. Tutaj nieoceniona wydaje się nasza baza pytań na egzamin ustny na uprawnienia budowlane. Pytania zebrane od użytkowników z ostatnich lat z podziałem na specjalności uprawnień oraz okręgowe izby inżynierów. Jeżeli zdajemy popularną specjalność w dużej izbie inżynierów, w bazie znajdziemy mnóstwo pytań.

Sprawdź również nasz poradnik jak się uczyć na egzamin ustny na uprawnienia budowlane.

Egzamin pisemny na uprawnienia budowlane

Wybrane prace projektowe

Osoba dopuszczona do egzaminu na uprawnienia budowlane do projektowania, w zawiadomieniu o dopuszczeniu do egzaminu, może zostać zobowiązana do przedstawienia do wglądu komisji egzaminacyjnej przed egzaminem ustnym wybranych prac projektowych, wykonanych w ramach praktyki projektowej. Warto w takim wypadku odpowiednio przygotować się do tego merytorycznie, przypominając sobie najważniejsze zagadnienia techniczne związane z danym projektem. W takim wypadku jest niemal pewne, iż komisja zada dodatkowe pytania z nim związane. I nawet nie musi to wynikać z wcześniejszego błędu zdającego, ale z ciekawości.

Jak odpowiadać aby zdać?

Udzielając odpowiedzi na pytania warto posługiwać się słownictwem technicznym, odpowiadając zwięźle i rzeczowo. Odpowiedzi mało konkretne i nie związane bezpośrednio z tematem pytania są bardzo szybko wyłapywane i prowadzą do zniecierpliwienia komisji egzaminacyjnej.

Członkowie komisji kwalifikacyjnych mogą zadawać pytania dodatkowe, których zakres wiąże się z pytaniami z wylosowanego zestawu. Często dodatkowe pytania zadawane są w wyniku kłopotów z odpowiedzią na podstawowe pytania z zestawu. Są to tak zwane pytania ratunkowe, które jednak często mogą prowadzić do odwrotnego skutku, obnażając znikomą wiedzę kandydata w danej dziedzinie. Kluczem do sukcesu jest więc odpowiadać tak, by komisja nie miała pretekstu do zadawania innych pytań.

Przygotowując się do odpowiedzi ( szczególnie na pytania techniczne ) warto sporządzać rysunki, gdyż to zawsze pozytywnie jest odbierane przez komisję kwalifikacyjne. Jeden rysunek może powiedzieć czasem więcej niż kilkanaście wypowiedzianych zdań.

Zwykle komisja nie pozwala na czytanie odpowiedzi z kartki, tak więc wszystkie szczegóły związane z odpowiedziami na pytania należy zapamiętać podczas czasu na przygotowanie. Osobiste notatki kandydata oraz sporządzone rysunki są po zakończeniu egzaminu zabierane przez komisję oraz dołączane do protokołu z przebiegu egzaminu.

Podczas przygotowywania się do odpowiedzi dopuszczalne jest posługiwanie się tekstami aktów prawnych, Polskimi Normami oraz Eurokodami, posiadanymi przez kandydata lub udostępnionymi przez komisję kwalifikacyjną. Często zdarza się, iż materiały dostępne na sali i przygotowane przez komisje są w dużym nieładzie, pozostawionym przez osoby wcześniej zdające. Jeżeli więc mamy odpowiednio dużo czasu przed egzaminem warto zabrać ze sobą własne materiały, odpowiednio przygotowane i opisane. Na pewno oszczędzi to wiele czasu i stresu. Dużym ułatwieniem może tutaj być zestaw aktów prawnych przygotowanych na egzamin zgodnie z wytycznymi PIIB dla każdej specjalności.

Niezdanie egzaminu ustnego

W przypadku gdy nie uda się zakończyć egzaminu ustnego z wynikiem pozytywnym, kolejną próbę można podjąć już podczas następnej sesji egzaminacyjnej, czyli za około pół roku. W takim wypadku nie ma potrzeby po raz kolejny składać wszystkich dokumentów potwierdzających wykształcenie i praktykę zawodową. Zatwierdzone dokumenty kwalifikacyjne zachowują ważność. Nie trzeba także w kolejnej sesji ponownie zdawać egzaminu pisemnego. Zgodnie z regulaminem nadawania uprawnień pozytywny wynik testu jest ważny przez 3 lata od jego uzyskania. Wystarczy jedynie złożyć wniosek o ponowne przeprowadzenie części ustnej egzaminu, oraz ponownie dokonać opłaty za egzamin ustny.

Podobne zasady obowiązują w przypadku niezaliczenia egzaminu ustnego z powodu nieobecności. W przypadku jednak, gdy nastąpiło to w wyniku ważnego losowego zdarzenia np. choroby lub sytuacji rodzinnej, możemy w takim wypadku ubiegać się o zwrot połowy opłaty za przeprowadzenie egzaminu. Takie zdarzenie należy jednak odpowiednio udokumentować oraz przedstawić komisji kwalifikacyjnej.

Warto przeczytać