Zakres praktyki zawodowej na uprawnienia budowlane

Praktyka zawodowa to jedno z najważniejszych wymagań warunkujące ubieganie się o uprawnienia budowlane. Obowiązujące przepisy precyzyjnie określają potrzebną długość praktyki zawodowej, wskazują termin jej rozpoczęcia oraz wymagania dla osoby nadzorującej. Szczegółowy zakres praktyki zawodowej nie został w nich jednak określony. Ustawodawca w tym względzie pozostawił dużą dowolność w definiowaniu merytorycznego zakresu praktyki poszczególnym samorządom zawodowym PIIB i IARP. A te jak wiadomo potrafią wydawać różne interpretacje. Co więcej, kandydat ubiegający się o uprawnienia, często nie ma wiedzy jakie wymagania musi spełnić.

Zakres praktyki zawodowej – co mówią przepisy

Ustawa Prawo budowlane w art. 14 ust.4 zawiera ogólne wymaganie by ubiegający się o uprawnienia kandydat bezpośrednio uczestniczył w wykonywanych zadaniach.

Warunkiem zaliczenia praktyki zawodowej jest praca polegająca na bezpośrednim uczestnictwie w pracach projektowych albo na pełnieniu funkcji technicznej na budowie…

W rozporządzeniu w sprawie przygotowania zawodowego do wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie, w par. 2 ust.2, możemy natomiast znaleźć informacje, iż aby praktyka zawodowa została zaliczona, jej zakres powinien odpowiadać uprawnieniom budowlanym o jakie kandydat się ubiega.

Praktykę zawodową uznaje się, jeżeli jej zakres odpowiada zakresowi specjalności uprawnień budowlanych, o których nadanie ubiega się wnioskodawca.

To niestety wszystko co mówią obowiązujące przepisy o zakresie praktyki zawodowej przy projektowaniu lub na budowie. Reszta to już indywidualna interpretacja właściwej izby samorządu zawodowego podczas procesu kwalifikacji. Sprawdźmy więc jakie wymagania zawarto w regulaminach kwalifikowania poszczególnych izb.

Zakres praktyki zawodowej – regulaminy kwalifikacji samorządów zawodowych

Regulamin postępowania kwalifikacyjnego w sprawie nadawania uprawnień budowlanych PIIB, nie zawiera żadnych informacji odnośnie wymagań dla zakresu odbywanej praktyki zawodowej.

Regulamin postępowania kwalifikacyjnego w sprawach nadawania uprawnień budowlanych w specjalności architektonicznej IARP jest w tym zakresie bardziej szczegółowy.

W par. 5 ust 3 możemy znaleźć informacje odnośnie praktyki projektowej:

Praktyka zawodowa przy projektowaniu powinna polegać na bezpośrednim i zgodnym z regulacjami wewnętrznymi Izby Architektów RP uczestnictwie w pracach projektowych przy sporządzaniu projektów budowlanych …

Dodatkowo możemy przeczytać, iż do praktyki projektowej można zaliczyć czynności polegające na:

wykonaniu inwentaryzacji, udziale w projektowaniu koncepcji architektonicznej lub wykonaniu innych opracowań projektowych poprzedzających projekt budowlany – pod warunkiem, że czynności te bezpośrednio związane są z wykonywaniem na ich podstawie praktyki przy sporządzaniu projektu budowlanego i nie przekraczają łącznie 20 procent czasu odbytej praktyki.

Jak podaje izba kluczowa jest tutaj różnorodność tematyczna i stopień złożoności opracowań projektowych oraz zakres wykonywanych czynności.

Paragraf 5 ust 4 mówi natomiast o praktyce na budowie:

Praktyka zawodowa na budowie powinna polegać na pełnieniu funkcji technicznej przy wykonywaniu robót budowlanych o różnorodnym charakterze, pozwalających na zapoznanie się z możliwie pełnym cyklem realizacji inwestycji oraz warunkami bezpieczeństwa i higieny pracy w budownictwie, w szczególności przy wznoszeniu budynku lub jego części…

Istotna w tym wypadku dla Izby jest różnorodność prac oraz dodatkowo możliwość zapoznania się z warunkami BHP podczas wykonywania prac.

Wątpliwości co do zakresu prac

Idealna sytuacja do odbywanie praktyki na dużych inwestycjach lub projektach, gdzie zakres robót jest możliwie najbardziej kompleksowy. Gdzie obejmować on będzie wykonywanie wszystkich etapów robót lub zakresów projektowych dla danej branży. Takie możliwości mają jednak nieliczni.

Bardzo często jednak zakres wymaganej praktyki zawodowej będzie ograniczony. Jednak pomimo tego, wszystkie wymagania dla praktyki określone w przepisach będą spełnione. Natomiast zakres praktyki zawodowej nadal może budzić wątpliwości.

Wykonywane prace dotyczą jedynie części zakresu uprawnień budowlanych o jakie się ubiegamy

Weźmy pod uwagę następujące sytuacje:

• osoba ubiegająca się o uprawnienia konstrukcyjno-budowlane wykonawcze odbywa praktykę w firmie zajmującej się termomodernizacją bądź pracami wykończeniowymi;
• kandydat starający się o uprawnienia instalacyjne sanitarne, do kierowania pracuje w firmie wykonującej jedynie sieci gazowe;
• osoba wnioskująca o uprawnienia do kierowania w specjalności drogowej przedstawia praktykę polegającą na układaniu kostki brukowej;

dla praktyki w biurze projektowym:

• projektant ubiegający się o uprawnienia w specjalności konstrukcyjno-budowlanej w ramach praktyki zajmuje się jedynie sporządzaniem projektów konstrukcji stalowych lub konstrukcji drewnianych, gdyż w tym specjalizuje się firma, w której pracuje;
• inżynier ubiegający się o uprawnienia do projektowania w specjalności sanitarnej projektuje jedynie sieci zewnętrzne, lub analogicznie jedynie instalacje wewnętrzne;

Wykonywane czynności dotyczą realizacji o niewielkim zakresie i stopniu skomplikowania

Cała praktyka zawodowa kandydata została, przykładowo odbyta przy realizacji i wykonywaniu robót lub przy projektowaniu obiektów o niewielkim stopniu skomplikowania. Można tutaj dać jako przykład domki jednorodzinne, niewielkie obiekty gospodarcze lub magazynowe itp. Do ich budowy także wymagane jest pozwolenie na budowę oraz ustanowienie kierownika z odpowiednimi uprawnieniami, lub analogicznie odpowiedniego projektanta. Czy osoba odbywająca praktykę przykładowo przy budowie 10 takich domków powinna zostać dopuszczona do egzaminu na uprawnienia budowlane?

Zaliczać czy nie zaliczać?

We wszystkich wymienionych przypadkach praktyka odbywana była bezpośrednio, a zakres wymienionych czynności zgodny z zakresem wnioskowanych uprawnień. Czy izba zatem powinna uznać taką praktykę za wystarczającą?

Z jednej strony wydaje się, iż praktyka polegająca na wykonywaniu jedynie części prac związanych z konkretną specjalnością uprawnień lub też czynności mało skomplikowanych, powinna prowadzić do jej odrzucenia przez komisje. Uprawnienia wydawane są bowiem na wszystkie rodzaje prac w obrębie danej specjalności, a nie wąski zakres, z którego praktykę odbywano.

Z drugiej strony natomiast nikt nie jest dzisiaj specjalistą od wszystkiego. Realnie patrząc, kandydaci nie są w stanie przepracować całego zakresu prac dla danych uprawnień, w ciągu 1-2 roku praktyki zawodowej. Co więcej wielu inżynierów posiadających uprawnienia i bogatą praktykę zawodową, nie ma wiedzy praktycznej ze wszystkich dziedzin swojej specjalności. Egzamin na uprawnienia obejmuje cały zakres danej specjalności, w tym także sprawdzenie wiedzy praktycznej. Kandydat starający się o uprawnienia powinien więc mieć szanse pokazania swoich umięjętności.

Czy praktyka w wąskim zakresie prac lub przy prostych projektach zostanie zaliczona przez komisje kwalifikacyjną?

Niestety nie ma na to reguły. Ustawodawca dał tutaj samorządom zawodowym szeroką możliwość interpretacji. Często decyzja o zaliczeniu praktyki, zależy wyłącznie od członków okręgowych komisji kwalifikacyjnych. Co więcej, gdyby osoba składała wnioski w dwóch różnych komisjach, może dojść do sytuacji gdy rezultaty będą odmienne.

Wszystko więc będzie zależeć od okoliczności, a niekiedy także od szczęścia. Znane są przypadki wielu osób, które odbywały mało urozmaiconą praktykę lub związaną z wąskim i prostym zakresem i taka praktyka została uznana przez komisję kwalifikacyjną. Nie można jednak traktować tego jako regułę.

Warto pamiętać by przy odbywaniu praktyki zawodowej, w szczególności uważać na:

Projekt wykonawczy a praktyka zawodowa

Praktyka zawodowa w nadzorze inwestorskim

Warto przeczytać