Projektant

Projektant jest uczestnikiem procesu budowlanego, którego zadaniem jest kompleksowe przygotowanie projektu budowlanego, zgodnie z obowiązującymi przepisami i normami, zasadami wiedzy technicznej oraz uwarunkowaniami formalno-administracyjnymi występującymi w miejscu lokalizacji planowanej inwestycji. W jego zakresie jest także uzyskanie niezbędnych opinii oraz uzgodnień wymaganych przepisami prawnymi.

W przypadku dużego skomplikowania projektowanej inwestycji, w ramach swych obowiązków projektant może współpracować z projektantami specjalistami z innych branżowymi. W takim wypadku koordynuje pod względem technicznym

Warto wyjaśnić, iż definicja projektanta określona w ustawie Prawo budowlane, jest często utożsamiana ze stanowiskiem głównego projektanta obiektu budowlanego który odpowiada formalnie za całość prac projektowych. W przypadku większości obiektów budowlanych posiada on zwykle uprawnienia budowlane w specjalności architektonicznej.

Jak zostać projektantem

Wykonywanie samodzielnej funkcji technicznej projektanta wymaga posiadania odpowiedniego wykształcenia oraz przygotowania zawodowego potwierdzonego posiadanymi uprawnieniami.

W ramach wykształcenia od kandydata wymaga się ukończenia studiów wyższych na kierunku dostosowanym do specjalności techniczno-budowlanej w jakiej chciałby projektować. Szczegółowe wymagania pod tym względem określa rozporządzenie w sprawie przygotowania zawodowego do pełnienia samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie.

W następnej kolejności wymaga się odbycia praktyki zawodowej w biurze projektowym pod nadzorem projektanta z odpowiednimi uprawnieniami oraz dodatkowo odbycia praktyki na terenie budowy aby poznać zagadnienia techniczne również od strony wykonawczej.

Ostatecznym etapem jest zdanie egzaminu i uzyskanie uprawnień budowlanych do projektowania w określonej dziedzinie budownictwa.

Samodzielna praca na stanowisku projektanta wymaga bycia czynnym członkiem samorządu zawodowego inżynierów lub architektów, co jest równoznaczne z opłacaniem obowiązkowych składek członkowskich oraz ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej.

Projektant – obowiązki

Do podstawowych zadań projektanta należy między innymi:

1. opracowanie projektu budowlanego w sposób zgodny z wymaganiami ustawy, ustaleniami określonymi w decyzjach administracyjnych dotyczących zamierzenia budowlanego, obowiązującymi przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej
   1. zapewnienie, w razie potrzeby, udziału w opracowaniu projektu osób posiadających uprawnienia budowlane do projektowania w odpowiedniej specjalności oraz wzajemne skoordynowanie techniczne wykonanych przez te osoby opracowań projektowych, zapewniające uwzględnienie zawartych w przepisach zasad bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w procesie budowy, z uwzględnieniem specyfiki projektowanego obiektu budowlanego
   2. sporządzenie informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia ze względu na specyfikę projektowanego obiektu budowlanego, uwzględnianej w planie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia
   3. określenie obszaru oddziaływania obiektu
2. uzyskanie wymaganych opinii, uzgodnień i sprawdzeń rozwiązań projektowych w zakresie wynikającym z przepisów
3. wyjaśnianie wątpliwości dotyczących projektu i zawartych w nim rozwiązań
4. sporządzanie lub uzgadnianie indywidualnej dokumentacji technicznej
5. projektant zapewnia sprawdzenie projektu architektoniczno-budowlanego pod względem zgodności z przepisami,  przez osobę posiadającą uprawnienia budowlane do projektowania bez ograniczeń w odpowiedniej specjalności
6. projektant jest zobowiązany dołączyć oświadczenie o sporządzeniu projektu budowlanego, zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej

Prawa projektanta

Podczas realizacji budowy, przez siebie zaprojektowanej projektant ma prawo:

1. wstępu na teren budowy i dokonywania zapisów w dzienniku budowy dotyczących jej realizacji
2. żądania wpisem do dziennika budowy wstrzymania robót budowlanych w przypadku stwierdzenia możliwości powstania zagrożenia dla ludzi bądź mienia lub wykonywania prac niezgodnie z zatwierdzonym projektem.

Nadzór autorski

Projektant może zostać zobowiązany przez inwestora lub organ administracji architektoniczno-budowlane do sprawowania nadzoru autorskiego nad realizacją inwestycji, dla której projekt budowlany przygotował. W ramach tych obowiązków projektant:

• weryfikuje zgodność wykonywanych prac budowlanych z opracowanym przez siebie projektem
• opiniuje możliwość zastosowania rozwiązań zamiennych w stosunku do rozwiązań projektowych, które w ramach postępu prac zgłaszają kierownik budowy lub inspektor nadzoru inwestorskiego

Projektant a odpowiedzialność

Praca na stanowisku projektanta w zakresie budownictwa lub architektury wiąże się z szerokim zakresem odpowiedzialności zawodowej jak również odpowiedzialności cywilnej a w niektórych przypadkach także karnej.

Odpowiedzialności zawodowej podlega projektant, który:

• dopuścił się wykroczeń określonych w ustawie Prawo budowlane
• na skutek swoich rażących błędów spowodował zagrożenie życia lub zdrowia ludzi, bezpieczeństwa mienia lub środowiska albo znaczne szkody materialne
• nie spełnia lub spełnia niedbale swoje obowiązki
• uchyla się od podjęcia nadzoru autorskiego lub wykonuje go w sposób niedbały

Za powyższe uchybienia projektant może zostać ukarany karą upomnienia, zakazem wykonywania samodzielnych funkcji technicznych na okres maksymalnie 5 lat oraz koniecznością ponownego zdania egzaminu na uprawnienia budowlane w ramach swojej specjalności.

Odpowiedzialność cywilna projektanta na ogół sprowadza się do pokrycia szkód materialnych, które powstały w wyniku prowadzonej przez niego działalności projektowej. Dlatego ważnym wymaganiem jest posiadanie odpowiedniego ubezpieczenia OC, czego nawet wymagają aktualne przepisy.

Odpowiedzialności karnej podlega natomiast projektant, który wykonuje swe obowiązki nie posiadając przy tym odpowiednich wymaganych przepisami uprawnień. Czyn ten zagrożony jest karą do roku więzienia.

Dodatkowo projektant, który w sposób rażący nie przestrzega przepisów ustawy Prawo budowlane powodując zagrożenie bezpieczeństwa konstrukcji, użytkowania, pożarowego lub warunków BHP ochrony przed hałasem i drganiami, oszczędności energii podlega karze grzywny.

Warto przeczytać