Samorząd zawodowy inżynierów budownictwa odgrywa istotną rolę w zapewnieniu profesjonalizmu w branży budowlanej. Jednym z jego podstawowych zadań jest nadzór nad rzetelnym wykonywaniem zawodu przez członków Izby. W przypadku wystąpienia naruszeń lub czynów zabronionych przez członków Izby, sprawy te podlegają ocenie rzecznika odpowiedzialności zawodowej oraz rozpatrzeniu przez sąd dyscyplinarny.
Zakres obowiązków rzecznika odpowiedzialności zawodowej
Rzecznik odpowiedzialności zawodowej wszczyna proces wyjaśniający w odpowiedzi na otrzymaną skargę. Jego działania obejmują przeprowadzenie postępowania dowodowego, które ma na celu zgromadzenie dowodów. Proces ten może zawierać przesłuchanie oskarżonego oraz ewentualnych świadków, analizę dokumentów czy nawet powołanie biegłych, jeśli rzecznik uzna to za niezbędne. Zakres tego postępowania jest ustalany przez rzecznika, który w konsekwencji może podjąć decyzję o umorzeniu sprawy lub skierowaniu wniosku do sądu dyscyplinarnego.
Sąd dyscyplinarny następnie bada zgromadzony materiał dowodowy, przygotowany przez rzecznika, i może przeprowadzić dalsze dowody, w tym przesłuchanie stron i świadków, w zależności od wymogów danego przypadku. W zależności od wyniku rozprawy, sąd wydaje wyrok dotyczący winy, nakładając stosowną karę lub umarzając postępowanie, jeśli nie stwierdzi winy oskarżonego.
Statystyki skarg składanych do rzecznika odpowiedzialności zawodowej PIIB
Statystyki dotyczące pracy rzeczników odpowiedzialności zawodowej w 2018 roku dostarczają cennych informacji o funkcjonowaniu systemu dyscyplinarnego w Polskiej Izbie Inżynierów Budownictwa (PIIB). Omówmy te dane szczegółowo:
Działalność Krajowego Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej PIIB:
- Liczba skarg i wniosków: W 2018 roku do Krajowego Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej PIIB wpłynęło 39 skarg i wniosków.
- Rozpatrywane sprawy: Spośród nich, 14 spraw poddano rozpatrzeniu, w tym 3 sprawy w trybie odpowiedzialności zawodowej i 11 w trybie odpowiedzialności dyscyplinarnej.
- Postępowania w pierwszej instancji: W jednej sprawie dotyczącej odpowiedzialności zawodowej postępowanie umorzono.
- Postępowania w drugiej instancji (odwoławczej): W jednej sprawie umorzono postępowanie w trybie odpowiedzialności zawodowej, a w innej sprawie postępowanie tego typu uchylono w części i również umorzono.
- Postępowania dyscyplinarne: W dziesięciu sprawach postępowania w trybie odpowiedzialności dyscyplinarnej utrzymano w mocy, a w jednej sprawie zaskarżone postanowienie uchylono i przekazano do ponownego rozpatrzenia.
Działalność Okręgowych Rzeczników Odpowiedzialności Zawodowej:
- Łączna liczba spraw: W 2018 roku do okręgowych rzeczników odpowiedzialności zawodowej wpłynęło łącznie 514 spraw.
- Podział spraw według trybu: Z tych 514 spraw, 446 dotyczyło odpowiedzialności zawodowej, 50 odpowiedzialności dyscyplinarnej, a 18 spraw było poza kompetencją danej Izby.
- Wszczęte postępowania: W 480 sprawach wszczęto postępowania, w tym w 51 w trybie odpowiedzialności dyscyplinarnej i w 429 w trybie odpowiedzialności zawodowej.
- Rozstrzygnięcia: Z tych postępowań 280 spraw umorzono, 124 sprawy przekazano do okręgowych sądów dyscyplinarnych, a 35 spraw przekazano do Krajowego Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej wraz z odwołaniami i zażaleniami.
Te dane wskazują na aktywną i systematyczną pracę rzeczników odpowiedzialności zawodowej, zarówno na poziomie krajowym, jak i okręgowym. Większość spraw została rozwiązana przez umorzenie lub przekazanie do sądów dyscyplinarnych. Znaczna liczba spraw, szczególnie na poziomie okręgowym, podkreśla również ważną rolę, jaką rzecznicy odgrywają w utrzymaniu standardów zawodowych wśród inżynierów budownictwa.
Najczęstsze rodzaje skarg jakie trafiają do rzecznika odpowiedzialności zawodowej
Na podstawie podanych przez PIIB informacji, najczęstsze skargi wpływające do rzeczników odpowiedzialności zawodowej obejmują stosunkowo szeroki zakres. Naruszenia polegają m.in. na:
- Niewypełnianie obowiązków w zakresie koordynacji bezpieczeństwa i higieny pracy oraz zabezpieczenia terenu budowy: Skargi te dotyczą nieprzestrzegania przepisów BHP na budowie, co może prowadzić do zagrożenia życia i zdrowia pracowników oraz osób postronnych.
- Prowadzenie prac budowlanych niezgodnie z dokumentacją techniczną: Ta kategoria skarg odnosi się do przypadków, gdy prace budowlane są realizowane inaczej niż przewiduje to projekt, co może prowadzić do wad konstrukcyjnych i innych problemów.
- Brak protokolarnego przejęcia placu budowy: Nieprzeprowadzenie formalnego przejęcia placu budowy może prowadzić do niejasności w kwestii odpowiedzialności i bezpieczeństwa.
- Niewłaściwe przechowywanie i nienależyte prowadzenie dziennika budowy: Dziennik budowy jest ważnym dokumentem rejestrującym postęp prac i wszelkie istotne zdarzenia na budowie. Jego niewłaściwe prowadzenie jest poważnym uchybieniem.
- Poświadczanie nieprawdy: Dotyczy sytuacji, w których kierownik budowy fałszywie oświadcza, że wykonanie budynku jest zgodne z projektem i warunkami pozwolenia na budowę.
- Nierzetelne wykonywanie przeglądów technicznych obiektów budowlanych: Brak staranności przy przeglądach technicznych może skutkować pominięciem ważnych wad i zagrożeń.
- Nieznajomość warunków technicznych wykonania i odbioru robót budowlanych: Ta kategoria skarg wskazuje na brak wiedzy fachowej u niektórych inżynierów.
- Błędy projektowe projektanta i uchylanie się od obowiązku pełnienia nadzoru autorskiego: Skargi te dotyczą zarówno błędów w projektach, jak i braku odpowiedzialności za nadzór nad ich realizacją.
- Nieetyczne postępowanie rzeczoznawców przy opracowywaniu opinii i ekspertyz: Obejmuje to przypadki, gdy rzeczoznawcy działają w sposób nieprofesjonalny lub nieuczciwy.
- Fałszowanie dokumentów: Dotyczy sytuacji, w których dokumenty, takie jak te potwierdzające nadanie uprawnień budowlanych czy przynależność do izby zawodowej, są fałszowane.
Podsumowując, skargi te obejmują szeroki zakres problemów, od niewłaściwego zarządzania placem budowy po poważne naruszenia etyczne i prawne. Wskazują na potrzebę stałego monitorowania i egzekwowania standardów zawodowych wśród inżynierów budownictwa.
Ile spraw trafia rocznie do rzeczników odpowiedzialności zawodowej
Wykres przedstawia statystyki liczby skarg wpływających do rzecznika odpowiedzialności zawodowej w poszczególnych latach od 2007 do 2018. Widzimy, że liczba ta utrzymuje się na dość stabilnym poziomie z niewielkimi wahaniami rok do roku pomiędzy 500 a 600 spraw. Dane pochodzą z dokumentów udostępnianych przez Polską Izbę Inżynierów Budownictwa.
Statystyki postępowań za 2018 rok w rozbiciu na rodzaje uprawnień budowlanych i funkcje techniczne
W 2018 roku ( PIIB nie podaje bardziej aktualnych danych) , postępowania prowadzone przez okręgowych rzeczników odpowiedzialności zawodowej w zakresie odpowiedzialności zawodowej i dyscyplinarnej, w większości dotyczyły przedstawicieli ogólnego sektora budownictwa ogólnego, gdzie aż 83,26% obwinionych stanowiły osoby z tej branży. Kolejne miejsce zajęli specjaliści z dziedziny instalacji i sieci sanitarnych, stanowiąc 7,56% obwinionych, zaś branża instalacji i sieci elektrycznych była reprezentowana przez 2,22%. Przedstawiciele budownictwa drogowego odpowiadali za 3,11% przypadków, a sektor budownictwa wodnego i melioracyjnego był najmniej licznie reprezentowany, z udziałem na poziomie 0,59%. Pozostałe branże, w tym kolejowe, mostowe, telekomunikacyjne i wyburzeniowe, stanowiły 3,26% obwinionych.
Funkcje techniczne
Pod względem funkcji zawodowych, niemal połowa postępowań (49,06%) dotyczyła kierowników budów lub robót. Inspektorzy nadzoru inwestorskiego byli drugą najczęściej rozpatrywaną grupą, z udziałem w postępowaniach wynoszącym 15,91%. Projektanci oraz osoby sprawdzające projekty stanowili 8,96%, natomiast specjaliści przeprowadzający okresowe kontrole byli przedmiotem 4,81% postępowań. Rzeczoznawcy stanowili 2,94%, a pozostałe postępowania, w tym te dotyczące naruszeń etyki zawodowej, wynosiły 18,32%.
