Praktyka zawodowa jest jednym z koniecznych warunków uzyskania uprawnień budowlanych. W zależności od zakresu uprawnień może być odbywana na budowie lub w biurze projektowym. Wymagany czas trwania praktyki może wynosić od 1,5 roku do nawet 4 lat, co znacznie wpływa na termin uzyskania planowanych uprawnień budowlanych. Warto wiedzieć, iż w niektórych sytuacjach odbywanie praktyki zawodowej nie jest wymagane. W szczególności dotyczy to sytuacji posiadania już jednego rodzaju uprawnień w konkretnej specjalności oraz ubiegania się o uprawnienia w innej specjalności lub zakresie.
Kiedy praktyka zawodowa nie jest wymagana?
Ubieganie się o uprawnienia bez ograniczeń gdy posiadamy uprawnienia w ograniczonym zakresie w tej samej specjalności
Osoba posiadająca uprawnienia budowlane w zakresie ograniczonym w konkretnej specjalności nie musi powtarzać praktyki zawodowej, gdy ubiega się o uprawnienia bez ograniczeń w tej samej specjalności. Artykuł 14 ust. 5 Ustawy Prawo budowlane znosi bowiem wymagania odbywania praktyki zawodowej w takim wypadku.
Istotne jest by specjalność i rodzaj posiadanych uprawnień były tożsame z tymi o jakie się ubiegamy. W praktyce możliwe są więc następujące przypadki:
- posiadamy uprawnienia do projektowania w zakresie ograniczonym w danej specjalności, a ubiegamy się o uprawnienia nieograniczone do projektowania w tej samej specjalności – nie ma potrzeby powtarzania praktyki w biurze projektowym oraz na budowie
- zdobyliśmy uprawnienia do kierowania robotami w zakresie ograniczonym w danej specjalności, a ubiegamy się o uprawnienia do kierowania bez ograniczeń w tej samej specjalności – nie jest wymagane powtarzanie praktyki na budowie;
- posiadamy uprawnienia łączone do projektowania i kierowania robotami budowlanymi w ograniczonym zakresie w danej specjalności, a ubiegamy się o uprawnienia do projektowania i kierowania robotami bez ograniczeń w tej samej specjalności – nie musimy powtarzać praktyki na budowie oraz w biurze projektowym;
Uwaga na zakres uprawnień kierownika praktyki.
Bardzo ważny jest zakres uprawnień budowlanych jaki posiadał pierwotny kierownik/ kierownicy praktyki zawodowej do uprawnień w ograniczonym zakresie. Aby praktyka zawodowa do uprawnień budowlanych bez ograniczeń została uznana, musi on bowiem posiadać uprawnienia bez ograniczeń w danej specjalności.
Jeżeli więc pierwotną praktykę nadzorowała osoba z uprawnieniami w ograniczonym zakresie, podczas ubiegania się o uprawnienia bez ograniczeń konieczne będzie ponowne odbycie praktyki zawodowej.
Ubieganie się o uprawnienia w tej samej specjalności i zakresie, ale innego rodzaju
Często spotykaną sytuacją przy zdobywaniu uprawnień budowlanych jest, w pierwszej kolejności zdobywanie uprawnień do kierowania robotami budowlanymi, a następnie ubieganie się o uprawnienia do projektowania. Możliwy jest również przypadek odwrotny, gdy posiadamy już uprawnienia projektowe, a planujemy rozszerzyć je także o wykonawcze.
Jeżeli zakres uprawnień budowlany jest taki sam to możliwe są następujące przypadki:
- posiadamy uprawnienia do kierowania robotami budowlanym w danej specjalności i zakresie, oraz ubiegamy się o uprawnienia projektowe w tej samej specjalności i zakresie – nie będzie potrzeby powtarzania wymaganej praktyki na budowie, a wymagana będzie jedynie praktyka przy sporządzaniu projektów ;
- posiadamy uprawnienia do projektowania w danej specjalności i zakresie i ubiegamy się o uprawnienia wykonawcze w tej samej specjalności i zakresie – nie musimy w tym wypadku powtarzać praktyki na budowie;
Przy ubieganiu się o kolejny rodzaj uprawnień, w procesie kwalifikacyjnym należy przedstawić kopię posiadanych już uprawnień budowlanych. Może również zajść potrzeba złożenia dokumentów potwierdzających praktykę, odbytą przy wcześniej zdobytych uprawnieniach. Warto więc zachować ich kopię, którą można dodatkowo urzędowo uwierzytelnić lub poprosić kierownika praktyki o podpisanie 2 egzemplarzy w oryginale.
Należy pamiętać, że uznanie wcześniej odbytej praktyki zawodowej, może mieć miejsce jedynie wypadku gdy uprawnienia zostały wg tej samej podstawy prawnej. Osoby posiadające bardzo stare uprawnienia, w szczególności zawierające następujące zapisy w decyzjach: „o powszechnie znanych rozwiązaniach” , „w budownictwie osób fizycznych” lub „z wyłączeniem skomplikowanych konstrukcji lub instalacji”, będą prawdopodobnie musiały ponownie zaliczać praktykę.
Odbycie praktyki zawodowej w ramach programu studiów
Praktyka zawodowa odbyta w ramach programu studiów, może zostać zaliczona jako odpowiednia dla uprawnień budowlanych. Dotyczy to jednak szczególnego programu studiów określonego w ust. 4a Ustawy Prawo budowlane. Powinien on zostać opracowany z udziałem odpowiedniego organu samorządu zawodowego, w ramach umowy którą dana uczelnia zawiera z samorządem zawodowym inżynierów lub architektów.
Na chwilę obecną (wiosna 2021), żadna z polskich uczelni nie oferuje takiego programu studiów. Możliwość ta więc, jak na razie pozostaje jedynie teoretyczna.
Elastyczne podejście do kwalifikowania praktyki
Obecnie obowiązujące przepisy pozwalają na elastyczne podejście do wymagań, odnośnie odbywania praktyki zawodowej do uprawnień budowlanych. W szczególności nie ma potrzeby powtarzania tego samego zakresu praktyki, jaki odbyto już wcześniej ubiegając się o uprawnienia innego rodzaju, lub w innym zakresie. Warto jedynie pamiętać o konieczności spełnienia dodatkowych wymagań formalnych oraz odpowiednich uprawnieniach pierwotnego kierownika praktyki.
