Kategorie
Aktualności

Niekonstytucyjne zmiany zakresu uprawnień budowlanych – wyrok TK 2018

W temacie uprawnień budowlanych inżynierowie nie mają lekko. Co jakiś czas ustawodawca wprowadza nowe zakresy i regulacje, które zamiast wyjaśniać i usprawniać, prowadzą do kolejnych komplikacji. Tak niestety było i tym razem, w związku ze zmianami jakie wprowadzono w ustawie Prawo Budowlane w 2015 roku, a które do Trybunału Konstytucyjnego zaskarżyła PIIB.

Niekonstytucyjne ograniczenie uprawnień budowlanych

W  wyroku z 7 lutego 2018 r. (sygnatura akt – K 39/15) Trybunał Konstytucyjny uznał za niezgodne z konstytucją art. 16 pkt 3 Prawa budowlanego w zakresie, w jakim przepis ten upoważnia ministra do określenia „ograniczenia zakresu uprawnień budowlanych” oraz nie zawiera w tym zakresie wytycznych do treści rozporządzenia.

Art.16.
Minister właściwy do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego
oraz mieszkalnictwa w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw szkolnictwa wyższego określi, w drodze rozporządzenia:
3) ograniczenia zakresu uprawnień budowlanych

W uzasadnieniu wyroku Trybunał Konstytucyjny wskazał, że ograniczanie uprawnień budowlanych, do których wprowadzenia upoważnia właściwe organy art. 16 pkt 3 prawa budowlanego, niewątpliwie stanowi ingerencję w konstytucyjną wolność wykonywania zawodu (art. 65 ust. 1 Konstytucji). Dla takiej materii Konstytucja zastrzega wyłączność ustawy. Rozporządzenie nie może w tym zakresie zastępować prawa budowlanego. W ustawie powinien zostać wskazany nie tylko pozytywny zakres czynności w ramach uprawnień budowlanych, ale muszą być również określone wszelkie jego ograniczenia, które są konieczne i uzasadnione w świetle kryteriów wymienionych w art. 31 ust. 3 Konstytucji.

Zdaniem Trybunału, organy władzy wykonawczej nie mogą wydawać aktów prawnych normujących kwestie ograniczania praw i wolności. Dla materii tej Konstytucja wymaga aktów rangi ustawy. To w ustawie powinny być zamieszczone wszystkie zasadnicze elementy regulacji prawnej. Obowiązkiem ustawodawcy było określenie czynności, które mogą wykonywać osoby posiadające uprawnienia budowlane bez ograniczeń albo uprawnienia w ograniczonym zakresie, a także wskazanie ograniczeń w ramach powyższych kategorii. Ustawodawca może jedynie w wąskim zakresie przekazać takie sprawy organom władzy wykonawczej, z uwzględnieniem standardów konstytucyjnych wskazanych przez Trybunał Konstytucyjny. To znaczy, że zakres materii pozostawionej do unormowania w rozporządzeniu może dotyczyć tylko kwestii technicznych, szczegółowych, podlegających częstym zmianom, które uzupełniają materię ustawową, ale nie są związane z istotą samego ograniczenia.

Trybunał Konstytucyjny podkreślił, że brak w ustawie jakichkolwiek przepisów regulujących zakres uprawnień budowlanych i ewentualnych jego ograniczeń czyni niedopuszczalnym delegowanie tej materii do unormowania w akcie rangi podstawowej. Narusza zasadę wyłączności ustawy podczas ustanawiania ograniczeń w zakresie korzystania z konstytucyjnej wolności wykonywania zawodu, przez co czyni art. 16 pkt 3 prawa budowlanego niezgodnym z art. 65 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji.

Rozdzielenie specjalności kolejowej na kolejowe obiekty budowlane (KOB) oraz sterowanie ruchem kolejowym (SRK) niekonstytucyjne.

Specjalności, w których udzielane są uprawnienia budowlane, zostały uregulowane w art. 14 prawa budowlanego. Wśród nich wymieniona została specjalność inżynieryjna kolejowa (art. 14 ust. 1 pkt 3 lit. c). Sposób redakcji art. 14 ust. 1 prawa budowlanego wskazuje, że w zakresie określonych w nim specjalności stanowi katalog zamknięty. Jedynie w ramach tych specjalności mogą być wyodrębniane specjalizacje techniczno-budowlane. Trybunał stwierdził, że w badanych przepisach rozporządzenia normodawca wprowadził zatem nowe, niewskazanych w ustawie rodzaje specjalności. Konsekwencją ich wprowadzenia było także określenie w załączniku nr 2 pod l.p. 7 i 8 wykazu kierunków studiów wyższych odpowiednich i pokrewnych dla danej specjalności oraz w załączniku nr 3 pod l.p. 5 i 6 wykazu zawodów związanych z budownictwem w ramach tych specjalności, co zdaniem Trybunału, pozostaje w sprzeczności z art. 14 ust. 1 pkt 3 lit. c prawa budowlanego.

W ocenie Trybunału, wykonawczy charakter rozporządzeń i ich ścisły związek z ustawą, na podstawie której są wydawane, wyklucza samoistne regulowanie w akcie rangi podstawowej materii nieunormowanej w ustawie. Rozporządzenie, które samodzielnie kreuje przedmiot regulacji, traci związek z ustawą.

Upoważnienia do określenia niewskazanych w ustawie specjalności nie zawiera i nie może zawierać art. 16 prawa budowlanego, stanowiący delegację dla wskazanych tam organów wykonawczych do wydania rozporządzenia. Toteż rozporządzenie w tym zakresie nie jest aktem wykonawczym do ustawy, lecz staje się aktem o charakterze samoistnym. Nie służy bowiem wykonaniu ustawy, ale samodzielnie reguluje materie, co do których brak jakichkolwiek dyrektyw w ustawie. W związku z tym Trybunał uznał, że rozporządzenie w badanym zakresie wydane zostało z przekroczeniem udzielonych kompetencji, i stwierdził niezgodność zaskarżonych przepisów rozporządzenia z art. 14 ust. 1 pkt 3 lit. c i art. 16 prawa budowlanego.

Przepisy do poprawy

Wskazane przez Trybunał Konstytucyjny zapisy tracą moc z upływem 12 miesięcy od ogłoszenia powyższego wyroku, co zobowiązuje ustawodawcę do poprawy legislacyjnego bubla w tym okresie. Tak więc czekają nas kolejne zmiany – szczególnie w specjalności kolejowej mogą być znaczne.

19 odpowiedzi na “Niekonstytucyjne zmiany zakresu uprawnień budowlanych – wyrok TK 2018”

Kierownik robót konstrukcyjno budowlanych pełniący funkcję kierownika budowy może nadzorować praktykę zawodową jedynie absolwentce/absolwentowi technikum lub studiow inzynierskich/magisterskich o kierunku budownictwo. Kierownik robót konstrukcyjno budowlanych pełniacy funkcję kierownika budowy nie może nadzorować praktyki zawodowej,absolwentkom i absolwentom,technikow studiow inzynierskich i magisterskich o kierunkach sanitarnych np inzynieria srodowiska i kierunkach elektrycznych np elektrotechnika. Takie praktyki zawodowe moga jedynie nadzorowac kierownicy robot sanitarnych i elektrycznych, ktorych w gigantycznej skali na budowach nie ma bo sie ich po prostu nie zatrudnia w szczegolnosci w budownictwie mieszkaniowym,jednorodzinnym (technicy) ale na wiekszych budowach tez tak,jest (nie wszedzie ale w duzej skali).

Witam, mam pytanie odnośnie wymagań jakie powinny spełniać budowy na których powinno się odbywać praktykę. Pracuję w firmie budowlanej od poczatku studiów zaocznych, w 2015r zakończyłem studia na kierunku inzynieria środowiska, chciał bym uzyskać uprawnienia bez ograniczeń w specjalnosci instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych, ale pytanie moje brzmi czy praktyka mus być odbywana na budynkach wznoszonych „od podstaw”? Moja firma nabywa zlecenia z wygranych przetargów w mieście i okolicznych gminach gdzie przeważnie są to przebudowy, remonty, adaptacje budynków, pomieszczeń itp. czy tego typu ropboty gdzie są wykonywane remonty instalacji lub wymiana instalacji na nowe moge wykazywać w zbiorczym zestawieniu praktyk czy nie? Proszę o odpowiedź

Generalna zasada jest by praktykę nadzorował kierownik budowy lub robót w odpowiedniej specjalności. Jeśli więc taki na budowie formalnie występuje ( czyt. wymagane pozwolenie na budowę/ przebudowę ) to nie powinno być z tym problemów. Jeśli natomiast są to drobne prace gdzie nie ma takiego obowiązku to taka praktyka może stanowić raczej dodatek do zasadniczej części praktyki.

a jeśli dana budowa/przebudowa posiada tylko zgłoszenie na przebudowę? Np termomodernizacje budynków użytecznosci publicznej? Wymagana jest osoba z uprawnieniami lecz nie podlega pozwoleniu. Czy taki obiekt mogę zaliczyć do praktyki?

Tak na marginesie nie ma przebudowy na zgłoszenie, zapamiętaj bo będzie problem na egzaminie 🙂
Co do meritum nie ma to znaczenia czy roboty budowlane objęte były pozwoleniem czy zgłoszeniem, jeżeli kierownik robót miał właściwe uprawnienia może poświadczyć Ci praktykę na tym obiekcie.

Należy mieć jedynie na uwadze by 100% praktyki nie stanowiły drobne prace np. remontowe gdyż w takim wypadku komisja może uznać zakres praktyki za niewystarczający dla danego rodzaju i specjalności uprawnień.

Kierownik robót konstrukcyjno budowlanych pełniący funkcję kierownika budowy może nadzorować praktykę zawodową jedynie absolwentce/absolwentowi technikum lub studiow inzynierskich/magisterskich o kierunku budownictwo. Kierownik robót konstrukcyjno budowlanych pełniacy funkcję kierownika budowy nie może nadzorować praktyki zawodowej,absolwentkom i absolwentom,technikow studiow inzynierskich i magisterskich o kierunkach sanitarnych np inzynieria srodowiska i kierunkach elektrycznych np elektrotechnika. Takie praktyki zawodowe moga jedynie nadzorowac kierownicy robot sanitarnych i elektrycznych, ktorych w gigantycznej skali na budowach nie ma bo sie ich po prostu nie zatrudnia w szczegolnosci w budownictwie mieszkaniowym,jednorodzinnym (technicy) ale na wiekszych budowach tez tak,jest (nie wszedzie ale w duzej skali).

Co będzie po zmianie w zakresie uprawnień kolejowych? Czy skoro uprawnienia wydano na podstawie rozporządzenia niezgodnego z ustawą zasadniczą i ustawą prawo budowlane to będzie oznaczać ze otrzymamy interpretacji je izby ze w naszych uprawnieniach kobiety jest od 2019 „Wszystko”?

Raczej skończy się to wszystko na poprawieniu rozporządzenia. Dużej rewolucji nie należy się spodziewać.

Pytanie do uprawnień kolejowych:
Znajomy projektant twierdzi że taki wyrok spowoduje, że w praktyce w najbliższym czasie nie będzie możliwości zrobienia uprawnień kolejowych – gdyż wyrzucenie rozdziału pomiędzy uprawnieniami na kolejowe obiekty budowlane (KOB) oraz sterowanie ruchem kolejowym (SRK) powoduje, że do zrobienia uprawnień kolejowych trzeba będzie mieć praktykę zarówno jak dla KOB jak i SRK, jak również skończone dwa rodzaje studiów (umożliwiające wykonanie obu typów uprawnień). Podobno taka sytuacja występowała już przeszłości. Co o tym sądzicie?

Raczej nie ma co siać paniki w tym zakresie. Prawdopodobnie ustawodawca wprowadzi zmiany do PB lub inny „wytrych prawny” i wszystko będzie po staremu. Jest jeszcze troszkę czasu na zmiany.

Czy w tej chwili 3 letnia praktyka jest wystarczająca dla absolwenta 4 letnich studiów inżynierskich budowlanych (konstrukcje budowlane) z 2000 roku, do uzyskania pełnych uprawnien wykonawczych?

Warto przeanalizować art. 5 ustawy z dnia 28 lipca 2005 o zmianie ustawy-Prawo budowlane oraz o zmianie niektórych innych ustaw; (Dz. U. Nr 163 poz. 1364). Jeżeli założyłeś dziennik praktyk (lub praktyka za granicą na zaświadczenie) i rozpocząłeś praktyki przed końcem 2005 r. to teoretycznie możesz starać się o uprawnienia na starych zasadach, tj. projektowe i wykonawcze bez ograniczeń. Do wykonawczych wystarczą 2 lata praktyki na budowie.

Co z uprawnieniami architektonicznymi ?? Ograniczony zakres właściwie do niczego nie upoważnia. Znając życie przepiszą treść rozporządzenia do ustawy.

W przypadku uprawnień PIIB uprawnienia ograniczone są tak samo bezużyteczne jak w IARP. Tutaj nie chodzi o konkretne specjalności a o sam zapis umożliwiający jakieś ograniczenie.

To, że te przepisy są niekonstytucyjne jest oczywiste i było jasne dla wszystkich postulujących zmiany.

Dało grupie trzymającej władzę w ministerstwie nieograniczone możliwości blokowania dostępu do zawodu. (pseudo deregulacja niewiele tu pomogła – klucz był w rozporządzeniu)

Najskuteczniejszy sposób blokowania: powymyślać takie ograniczenie by nawet potencjalnym kandydatom nie opłacało się ich zdobyć. Dostęp formalnie jest a w szczegóły nikt nie wnika i gra muzyka.

Mam wielką nadzieje, że to się zmieni i zakres uprawnień z totalnej abstrakcji zejdzie na ziemię.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *