Egzamin na uprawnienia architektoniczne to jeden z etapów postępowania kwalifikacyjnego, jakie przeprowadzają okręgowe komisje kwalifikacyjne IARP. Na egzaminach sprawdzana jest wiedza kandydatów ze znajomości procesu budowlanego oraz praktycznego stosowania wiedzy technicznej.
Egzaminy odbywają się dwa razy w roku, najczęściej w czerwcu ( sesja letnia ) oraz grudniu ( sesja zimowa). W przeciwieństwie do pozostałych specjalności uprawnień budowlanych, egzamin na uprawnienia architektoniczne organizowany jest przez Komisje Kwalifikacyjną IARP. Terminy egzaminów ogłaszane są na stronie internetowej Izby Architektów RP, a cały ich przebieg oraz zakres ściśle określone w regulaminie postępowania kwalifikacyjnego.
Egzamin testowy na uprawnienia architektoniczne odbywa się we wszystkich okręgowych izbach architektów w tym samym czasie. Wszyscy zdający otrzymują te same zestawy pytań egzaminacyjnych, układane i aktualizowane przez Krajową Komisję Kwalifikacyjną. Osoby, które na teście uzyskały pozytywny wynik, są dopuszczane do egzaminu ustnego.
Okręgowe komisje kwalifikacyjne organizują egzamin na uprawnienia architektoniczne dla następujących rodzajów i zakresów uprawnień:
- do projektowania i kierowania robotami budowlanymi bez ograniczeń;
- do projektowania bez ograniczeń;
- kierowanie robotami budowlanymi bez ograniczeń;
- do projektowania i kierowania robotami budowlanymi w ograniczonym zakresie;
- projektowanie w ograniczonym zakresie;
- do kierowania robotami budowlanymi w ograniczonym zakresie.
Zdecydowana większość osób zdających przystępuje do egzaminu ubiegając się o uprawnienia projektowe bez ograniczeń. Zakres ograniczony, podobnie jak dla wszystkich pozostałych specjalności jest praktycznie bezużyteczny, a uprawnienia wykonawcze częściowo pokrywają się ze specjalnością konstrukcyjno-budowlaną.
Ile kosztuje egzamin na uprawnienia architektoniczne
Egzamin na uprawnienia architektoniczne w 2021 roku kosztuje w IARP 1130 zł. Jest to opłata łączna za przeprowadzenie egzaminu testowego i ustnego dla pojedynczych uprawnień, do projektowania lub kierowania. Osoby ubiegające się o uprawnienia łączone do projektowania i kierowania ponoszą opłatę w wysokości 1700 zł. Warto pamiętać także o opłacie przeprowadzenie postępowania kwalifikacyjnego, przed samym dopuszczeniem do egzaminu. Jest ona równa opłacie za przeprowadzenie egzaminu.
Warto wspomnieć, iż opłaty kwalifikacyjne w IARP są aktualizowane każdego roku. W niniejszym artykule analizujemy jak zmieniały się koszty uzyskania uprawnień od 2015 roku.
Jak przebiega egzamin testowy
Egzamin pisemny przeprowadzany jest w wydzielonej sali, o odpowiedniej wielkości, która umożliwi prawidłowy jego przebieg. Osoby egzaminowane przed wejściem okazują dokument tożsamości ze zdjęciem. Podczas egzaminu zabronione jest korzystanie z urządzeń elektronicznych służących do porozumiewania się lub wyposażonych w pamięć elektroniczną np. telefony, mikrofony, słuchawki itp.
Egzamin pisemny na uprawnienia architektoniczne przeprowadza się w formie testu jednokrotnego wyboru. Zdający wybiera i zaznacza na karcie odpowiedzi jedną z trzech dostępnych ( A, B, C).
Zakres i liczba pytań na testowy egzamin na uprawnienia architektoniczne
Test egzaminacyjny dla osób zdających na uprawnienia architektoniczne składa się z 60 pytań. Liczba ta jest taka sama dla każdego rodzaju i zakresu uprawnień architektonicznych. Na egzaminie każdy zdający otrzymuje, w szczególności:
- 42 pytania z zakresu ustaw i rozporządzeń wykonawczych. Pytania opracowano na bazie Ustawy Prawo budowlane i przepisów wydanych na jej podstawie. Do tej puli zaliczane są także pytania z rozporządzeń, a w szczególności dotyczących warunków technicznych.
- 12 pytań testowych z tematyki związanej z bezpieczeństwem i higieną pracy przy wykonywaniu robót budowlanych
- 6 pytań z działu dotyczącego postępowania administracyjnego
Do zaliczenia testu na uprawnienia architektoniczne i dopuszczenia do egzaminu ustnego, wymagane jest udzielenie poprawnych odpowiedzi na co najmniej 75% pytań egzaminacyjnych. W praktyce więc minimum 45 z 60 odpowiedzi musi być prawidłowych.
Czas trwania egzaminu testowego to maksymalnie 1 godzina i 30 minut. Liczony jest od momentu wskazanego przez przewodniczącego okręgowej komisji kwalifikacyjnej lub jego zastępcę.
Przypominamy, iż w Naszej ofercie dostępny jest program do nauki na egzamin: uprawnienia budowlane program do nauki
Przepisy na egzamin
Najpóźniej na dwa miesiące przed wyznaczonym terminem egzaminu na uprawnienia architektoniczne Krajowa Komisja Kwalifikacyjna publikuje na stronie internetowej wykaz aktów prawnych, których znajomość będzie wymagana. Lista przepisów zwykle składa się z około 60 ustaw i rozporządzeń. Przepisy na egzamin pogrupowano wg stopnia wymaganej znajomości: szczegółowego lub ogólnego. Kandydatów obowiązuje stan prawny przepisów z dnia ogłoszenia wykazu.
Egzamin ustny – przebieg
Do egzaminu ustnego na uprawnienia architektoniczne zostają dopuszczeni kandydaci, którzy uzyskali pozytywny wynik na teście egzaminacyjnym. Tę część egzaminu przeprowadza się zwykle zaraz po ogłoszeniu wyników części pisemnej, lub w dniach kolejnych. Osoby zdające przed przystąpieniem do egzaminu potwierdzają swą tożsamość dokumentem ze zdjęciem. W trakcie egzaminu ustnego obowiązuje zakaz porozumiewania się z innymi osobami, poza członkami komisji egzaminacyjnej.
Egzamin ustny na uprawnienia architektoniczne trwa łącznie 60 minut. Osoba zdająca w tym czasie otrzymuje maksymalnie 25 minut na przygotowanie się do odpowiedzi.
Podczas przygotowań zdający może posługiwać się tekstami przepisów prawnych, norm oraz eurokodami udostępnianymi przez komisję egzaminacyjną. Dopuszczalne jest także posiadanie własnych materiałów w formie drukowanej.
Odpowiedź na zadawane pytania nie może polegać jedynie na odczytywaniu przygotowanych na kartce odpowiedzi, np. tekstów przepisów prawnych. Zdający powinien skupić się na omówieniu i wyjaśnieniu danego zagadnienia. Istotne jest także sporządzanie rysunków, schematów i szkiców odpowiednio do tematyki danego pytania
Aby zaliczyć egzamin ustny na uprawnienia architektoniczne należy poprawnie odpowiedzieć na 5 pytań egzaminacyjnych ( z 5 zadawanych / losowanych pytań). Dopuszcza się by jedna z udzielonych odpowiedzi była niepełna.
Ile pytań na egzamin ustny i jaki zakres
Osoba przystępująca do egzaminu ustnego na uprawnienia architektoniczne otrzymuje zestaw 5 pytań egzaminacyjnych. Trzy spośród tych pytań są losowane przez kandydata, natomiast pozostałe dwa są zadawane przez komisję egzaminacyjną. Zgodnie z regulaminem mogą one dotyczyć praktyki projektowej lub praktyki na budowie. Dodatkowo komisja ma możliwość zadania do 3 pytań dodatkowych związanych z zakresem otrzymanego zestawu pytań.
Zestaw egzaminacyjny na egzamin ustny składa się z pytań sprawdzających:
- umiejętności posługiwania się przepisami prawnymi
- praktyczną wiedzę techniczną nabytą podczas praktyki zawodowej
- wiedzę ogólną z zakresu zdawanych uprawnień architektonicznych
- zdający otrzymują także zadanie projektowe lub zadnienie z zakresu organizacji robót budowlanych w specjalności architektonicznej
Egzamin na uprawnienia architektoniczne zakończony. Co dalej?
Osobom, które zaliczyły egzamin testowy na uprawnienia architektoniczne oraz zdały egzamin ustny, okręgowa komisja kwalifikacyjna IARP wydaje dezycję nadającą uprawnienia budowlane w specjalności architektonicznej. Kopię decyzji w chwili uprawomocnienia komisja przekazuje również Głównemu Inspektorowi Nadzoru Budowlanego, celem wpisania do centralnego rejestru osób, które posiadają uprawnienia budowlane.
Kandydaci, którzy nie zaliczyli egzaminu testowego, będą mogli ponownie do niego przystąpić w kolejnych sesjach egzaminacyjnych. Nie będzie potrzeba ponownie powtarzać procesu kwalfikacji. Wymagana będzie natomiast ponowna opłata za całość egzaminu.
W przypadku nie zdania jedynie części ustnej egzaminu na uprawnienia architektoniczne, zdający w kolejnej sesji powtarza jedynie tę część egzaminu.
