Drogi architekta i inżyniera budownictwa rozchodzą się

Od kilku ostatnich lat można zauważyć postępujący proces rozdzielania zawodów architekta oraz inżyniera budownictwa, które od początku uprawnień budowlanych w Polsce czyli roku 1928 stanowiły jedność.

Przeniesienie uprawnień architektonicznych z PIIB do IARP w 2014 roku

Pierwszym etapem zachodzących zmian było wydzielenie w 2014 roku uprawnień architektonicznych z zakresu kompetencji Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa. Według nowego brzmienia art. 5 ustawy o samorządach zawodowych architektów oraz inżynierów budownictwa, wynikającym z ustawy z dnia 9.05.2014 r. o ułatwieniu dostępu do wykonywania niektórych zawodów regulowanych, z dniem 10.08.2014 r. uległy zmianie zasady przynależności do Izby Architektów RP oraz Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa. Od tej chwili za nadawanie uprawnień budowlanych w specjalności architektonicznej oraz nadzór nad wykonywaniem zawodu architekta odpowiada Izba Architektów RP. Inżynierowie posiadający uprawnienia w specjalności architektonicznej w ograniczonym zakresie w izbie inżynierów budownictwa zostali formalnie „przeniesieni” do odpowiedniej izby architektów.

Należy zwrócić uwagę, iż powyższa zmiana spowodowała także ograniczenie zakresu uprawnień inżynierom budownictwa. Obowiązujące wcześniej przepisy z mocy prawa, nadawały bowiem każdemu inżynierowi budownictwa zdobywającemu uprawnienia w specjalności konstrukcyjno-budowlane bez ograniczeń także uprawnienia w wykonawcze w specjalności architektonicznej. Po zmianie natomiast każdy inżynier zainteresowany wykonawczymi uprawnieniami architektonicznymi musi wystąpić z oddzielnym wnioskiem o nadanie uprawnień do izby architektów.

Projekt ustawy o architektach i inżynierach budownictwa z 2017 roku

We wrześniu 2017 do konsultacji społecznych przedstawiono projekt ustawy o architektach i inżynierach budownictwa, którego założeniem miało być dostosowanie przepisów do zmian związanych z wprowadzeniem Kodeksu urbanistyczno-budowlanego ( dziś już nieaktualnego). Wszelkie kwestie związane z wykonywaniem samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie zawarte w Ustawie Prawo budowlane, Ustawie o samorządach zawodowych architektów i inżynierów budownictwa oraz Ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym miały zostać zawarte w jednym akcie prawnym.

U ustawie samodzielne funkcje techniczne inżyniera budownictwa i architekta zostały już oddzielnie zdefiniowane, pomimo iż określenia są bardzo podobne:

Wykonywanie zawodu architekta polega na pełnieniu samodzielnych funkcji

technicznych w budownictwie oraz na doskonaleniu kwalifikacji zawodowych w tym

zakresie.

Wykonywanie zawodu inżyniera budownictwa polega na pełnieniu samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie, o których mowa w art. 4 ust. 1, oraz na doskonaleniu kwalifikacji zawodowych w tym zakresie

Kilkukrotnie także jest mowa, nie o samodzielnych funkcjach technicznych w budownictwie, jak do tej pory, lecz o zawodzie architekta i zawodzie inżyniera budownictwa, co świadczy o dalszym pogłębianiu się zróżnicowania w zakresie specjalności budowlanych.

Oddzielne projekty ustaw o architektach i inżynierach budownictwa w 2018 roku

Pierwszego października 2018 do konsultacji społecznych udostępniono już dwa oddzielne i niezależne projekty ustaw poszczególnych grup zawodowych:

gdzie wszelkie prawa i obowiązki członków, sposoby nadawania uprawnień budowlanych oraz zasady funkcjonowania samorządów zawodowych zdefiniowano niezależnie dla architektów i inżynierów budownictwa.

Podsumowanie i wnioski

Wygląda więc na to, iż wkrótce po wejściu w życie opisywanych zmian, rozłam w regulowanych zawodach budowlanych wkrótce stanie się faktem a różnice między inżynierem a architektem jeszcze się pogłębią.

Analizując natomiast stanowiska poszczególnych izb, można dojść do wniosku, iż to architekci dążą do uzyskania niezależności, gdy tymczasem inżynierowie budownictwa dążą do utrzymania bieżącego stanu rzeczy.