Osoby rozważające zdobycie uprawnień budowlanych często zastanawiają się jaka forma zatrudnienia będzie zaakceptowana przez komisję kwalifikacyjną, podczas odbywania praktyki zawodowej. Obowiązujące przepisy w tym ustawa Prawo budowlane oraz rozporządzenie w sprawie przygotowania zawodowego do pełnienia samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie nie są bardzo rygorystyczne i praktykanci mają wiele możliwości do wyboru.
Forma zatrudnienia podczas praktyki zawodowej
Praktyka zawodowa na podstawie umowy o pracę jest uznawana za podstawową i najbardziej efektywną formę zdobywania doświadczenia zawodowego do uprawnień budowlanych. Praca na etacie zapewnia systematyczny rozwój umiejętności i kompetencji inżynierskich i w największym stopniu zapewnia zdobycie odpowiedniego doświadczenia zawodowego.
Przepisy dopuszczają również odbywanie praktyki na uprawnienia budowlane na podstawie umów cywilnoprawnych: umowy zlecenia oraz umowy o dzieło. Istotnym aspektem jest w tym wypadku odpowiednie rozliczanie czasu praktyki zawodowej. W przypadku tego rodzaju umów czas praktyki nie jest określony przepisami do 8 godzin, tak więc istotne jest określenie czasochłonności w zawieranej umowie. Warto wiedzieć, iż zaakceptowaną formą praktyki może być nawet umowa zlecenie bez wynagrodzenia.
W przypadku praktyki bezpłatnej należy jednak uważać na wolontariat. Zgodnie z ustawą z 24 kwietnia 2003 roku o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, wolontariat odnosi się do pracy wykonywanej dobrowolnie, nieodpłatnie, na rzecz organizacji pożytku publicznego. Jest to działalność społeczna, a nie zawodowa, dlatego doświadczenie zdobyte w ramach wolontariatu nie jest zazwyczaj uznawane jako odpowiednie do celów zdobywania uprawnień budowlanych.
Dopuszczalną formą odbywania praktyki zawodowej jest również własna działalność gospodarcza. Pomimo, iż taka forma nie jest wymieniona w rozporządzeniu, okręgowe komisje kwalifikacyjne uznają ją jako dopuszczalną alternatywną do pracy na etacie formę zdobywania doświadczenia zawodowego do uprawnień budowlanych.
Charakter wykonywanych czynności ważniejszy niż forma zatrudnienia
Podkreślić należy, że praktyka zawodowa musi polegać na bezpośrednim uczestnictwie w pracach projektowych lub na pełnieniu funkcji technicznej na budowie, jest istotne. Oznacza to, że centralnym elementem jest rodzaj wykonywanej pracy, a nie forma prawna zatrudnienia. Obowiązujące przepisy nie uzależniają zaliczenia praktyki zawodowej od tego, czy praca jest wykonywana na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenia, czy innej formy umowy. To odróżnienie od dawnych regulacji, gdzie forma zatrudnienia mogła mieć większe znaczenie, pozwala na bardziej elastyczne podejście do zdobywania doświadczenia niezbędnego do uzyskania uprawnień budowlanych.
Istotny jest odpowiedni nadzór podczas praktyki
Zgodnie z art. 14 ust. 4 Prawa budowlanego, kluczowym aspektem zdobywania praktyki zawodowej niezbędnej do uzyskania uprawnień budowlanych jest odbywanie jej pod kierownictwem osoby posiadającej odpowiednie uprawnienia. To wymaganie ma na celu zapewnienie, że praktyka odbywa się w warunkach fachowego nadzoru, co jest niezbędne dla rzetelnego przygotowania do zawodu.
Orzecznictwo sądów administracyjnych w tej materii podkreśla, że pojęcie „kierownictwa” nie jest związane bezpośrednio z konkretną formą umowy lub stosunkiem prawnym między kierującym a praktykantem. Ważniejsze jest, by osoba nadzorująca praktykę posiadała stosowne uprawnienia i była odpowiedzialna za prace wykonywane przez praktykanta. To oznacza, że kluczowe jest realne przekazywanie wiedzy i doświadczenia, co najlepiej realizuje się w sytuacji, gdy nadzorujący i praktykant pracują razem, np. nad wspólnym projektem budowlanym lub przy realizacji konkretnej inwestycji.
Takie podejście ma zapewnić, że praktykant nie tylko teoretycznie poznaje zasady i procedury w swojej dziedzinie, ale przede wszystkim zdobywa praktyczne doświadczenie w realnych warunkach pracy. Możliwość bezpośredniej współpracy z doświadczonym profesjonalistą pozwala na naukę poprzez obserwację, wykonanie faktycznych zadań pod fachowym okiem, a także na zdobycie wiedzy z pierwszej ręki o wyzwaniach i rozwiązaniach specyficznych dla branży budowlanej.
